Rzuć palenie, włóż adidasy i nie bój się raka

Dość często spotykanym nowotworem jest rak żołądka, który staje się poważnym problemem w obecnych czasach.

– Na raka żołądka dwukrotnie częściej chorują mężczyźni aniżeli kobiety. Nowotwór ten najczęściej rozpoznawany jest pomiędzy 60. a 80. rokiem życia, a więc dotyczący bardzo często również osób starszych – przypomina doktor Jerzy Hanslik.

Niebezpieczna bakteria

Do końca nieznane są przyczyny zachorowalności na nowotwór żołądka. Istnieją pewne czynniki, sugerujące zwiększenie ryzyka zachorowania na tego raka. Jedną z przyczyn jest zakażenie bakterią helicobacter pylori.

– Osoby, u których dochodzi do zakażenia helicobacter pylori, są bardziej predysponowane do zachorowania na raka żołądka. Zakażenie tą bakterią jest dość powszechne, ponieważ aż 50 proc. populacji jest jej nosicielem, a jeden procent z nas – nosicieli lub też nie tej bakterii – zachoruje na raka żołądka. Istnieją proste testy stwierdzające zakażenie tą bakterią. Wykonywane są z krwi lub można pobrać materiał bezpośrednio podczas gastroskopii i wykonać badania na obecność helicobacter pylori w organizmie. To ważne, ponieważ zakażenie można leczyć antybiotykami i po przejściu kuracji najczęściej następuje eradykacja bakterii – mówi raciborski onkolog.

Niebezpieczeństwo zachorowania na raka znacząco wzrosło od momentu, kiedy zjadamy więcej żywności peklowanej w soli, wędzonej, konserwowanej, z dużą ilością nitratów. Jemy też zdecydowanie za mało warzyw i owoców, tymczasem zawarta w nich witamina A i C pełni rolę ochronną.

– Można wykazać związek pomiędzy paleniem papierosów, a zachorowalnością na prawie każdy nowotwór. Aby znacznie obniżyć ryzyko zachorowania na raka w ogóle, a na raka żołądka i płuc w szczególności, najprościej rzucić palenie – przekonuje pan doktor.

Ponadto ryzyko zachorowania na raka żołądka zwiększają: mała aktywność fizyczna, praca w kopalniach, zakładach metalowych i zakładach przemysłu gumowego.

– Nie zawsze mamy wpływ na to, co się wokół nas dzieje. Jeśli ktoś jest obciążony rodzinnie, ma pewne mutacje genowe, ma grupę krwi A, jest mężczyzną, to a priori należy do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na raka żołądka. Dlatego takie osoby powinny zwrócić szczególną uwagę na objawy sugerujące istnienie tej choroby, aby na czas ją wykryć i wdrożyć odpowiednie leczenie – przestrzega lek. med. Jerzy Hanslik.

Większemu ryzyku zachorowania na raka żołądka sprzyjają również inne nowotwory, wcześniejsza operacja żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy, polipy żołądka oraz anemia z powodu niedoboru witamy B12.

Nieoceniony mikroskop

Nie ma jednego charakterystycznego objawu wskazującego na wystąpienie raka żołądka. Jak twierdzi pan doktor, wczesne objawy tego raka są bardzo niecharakterystyczne. Dyskomfort, ból w nadbrzuszu, uczucie pełności po jedzeniu nawet przy niewielkich posiłkach, pieczenie zgagi, nudności, to objawy, które mogą występować również w nadkwasocie, albo w chorobie wrzodowej żołądka. Objawy te jednak powinny zostać zdiagnozowane również w kierunku raka żołądka. Bardziej niepokojącymi objawami są natomiast wymioty z domieszką krwi oraz niezamierzona utrata wagi masy ciała.

– Rozpoznanie raka żołądka w tej chwili jest dosyć proste. Należy wykonać endoskopię żołądka, czyli przy pomocy odpowiedniego aparatu zobaczyć co w nim się dzieje. Endoskopia jest doskonałym badaniem rozwiązującym ten problem, ponieważ nie tylko widzimy obraz ewentualnych zmian w żołądku, ale mamy również możliwość pobrania materiału do badania histopatologicznego – wyjaśnia lekarz onkolog.

Dopiero na podstawie oceny pobranej tkanki pod mikroskopem można stwierdzić, czy ktoś choruje na nowotwór żołądka. Istnieją również badania, które pomagają w rozpoznaniu tej choroby. Przy raku żołądka często pojawia się niedokrwistość. Podkrwawiające zmiany w żołądku – wolno, ukrycie, ale stale i systematycznie – doprowadzają do obniżenia parametrów morfologii krwi. Dlatego w momencie, gdy z niewiadomych powodów pojawia się niedokrwistość, trzeba wykluczyć sprawę nowotworową żołądka. Przydatne może także być badanie kału na krew utajoną.

Kolejnym badaniem jest badanie CA 19-9, a więc badanie krwi należące do grupy tzw. markerów nowotworowych.

– Podwyższony poziom tego markera zmusza do wykonania badań, które pozwolą wykluczyć lub potwierdzić potencjalnie istniejący nowotwór. Nie zawsze jednak podwyższony marker CA 19-9 jest związany z chorobą nowotworową. Istnieje pewien procent populacji, u której jest on podwyższony naturalnie. Żeby było jeszcze trudniej, zdarza się, że nowotwory, w przebiegu których zazwyczaj marker CA 19-9 jest podwyższony, przebiegają nie zmieniając jego wartości – przyznaje pan doktor.

Podobne ograniczenia mają również inne markery. Marker CA 19-9 jest uznawany za marker, do którego wzrostu najczęściej dochodzi w przebiegu nowotworów żołądka i nowotworów trzustki. Z innych markerów bardzo popularny jest marker CEA, który wzrasta w przypadku raka jelita grubego. Marker CA 125 ma większą specyficzność, jego wzrost towarzyszy rakowi jajnika, a PSA  jest markerem nowotworowym, którego wzrost towarzyszący rakowi prostaty.

Obecnie raka żołądka w stadium mało zaawansowanym można leczyć nawet endoskopowo, czyli wyciąć zmianę nie przeprowadzając otwartej operacji.

– Dobrze jeśli zmiana jest operacyjna, wówczas można wyciąć zmianę w żołądku i przyległe węzły chłonne. W leczeniu uzupełniającym, jak również w leczeniu paliatywnym stosuje się też radioterapię i chemioterapię – uzupełnia lek. med. Jerzy Hanslik.

Ewa Osiecka

---

Rak żołądka

to dziś piąty najczęściej występujący nowotwór w Europie. W 2008 r. chorowało na niego ponad 150 tys. osób. Zachorowalność na raka żołądka i umieralność z powodu tego nowotworu w Europie Wschodniej jest wyższa niż w krajach zachodnich.

Co zrobić jeśli rzeczywiście podejrzewamy u siebie zachorowanie na raka żołądka?

Przede wszystkim należy pójść do lekarza pierwszego kontaktu, który powinien przeprowadzić badanie fizykalne.

W takim badaniu może stwierdzić bolesność w nadbrzuszu, a jeśli problem jest bardziej zaawansowany nawet wyczuć guz w nadbrzuszu.