Rocznica pierwszych wolnych wyborów samorządowych
Ponad 30 lat temu, w niedzielę 27 maja 1990 r., zostały przeprowadzone pierwsze w III RP wybory samorządowe. Były one również pierwszymi w pełni wolnymi i demokratycznymi wyborami w Polsce od zakończenia II wojny światowej.
POWIAT Po wyborach do parlamentu (które były tylko częściowo wolne) z czerwca 1989 roku sprawa odbudowy samorządu gminnego pojawiła się już podczas pierwszych posiedzeń Senatu w lipcu tego roku. W styczniu 1990 roku senatorowie zakończyli pracę nad projektem reformy. Sejm przyjął ustawę o samorządzie gminnym 8 marca 1990 roku. Ustawa przewidywała wprowadzenie jednostopniowego samorządu terytorialnego. W miejsce istniejących w PRL rad narodowych utworzono rady gminy. Reforma przeprowadzona przez rząd Tadeusza Mazowieckiego, uchodzi za jedną z najbardziej udanych w historii III RP.
Warto zwrócić uwagę, że reforma z 1990 r. była niepełna. Nie wprowadziła bezpośredniego wyboru wójtów, burmistrzów i prezydentów. To nowo wybrane rady gmin powoływały swoje władze wykonawcze, tj. prezydentów miast (w miastach powyżej 100 000 mieszkańców oraz tych, gdzie dotąd byli prezydenci, czyli praktycznie w większości miast powyżej 50 000 mieszkańców), burmistrzów (w mniejszych miastach) oraz wójtów (w gminach wiejskich). Dopiero od 2002 r. wprowadzono również bezpośredni wybór wójtów, burmistrzów i prezydentów.
Ponadto 30 lat temu wprowadzono jedynie samorząd gminny. Dopiero kolejna reforma z 1999 r. wprowadziła samorząd powiatowy i wojewódzki. 30 lat temu zupełnie inaczej wyglądał również podział administracyjny miast i gmin, w tym tych tworzących obecnie powiat wodzisławski. Jako odrębne jednostki samorządu terytorialnego funkcjonowały: miasto Wodzisław Śląski (którego częścią były wówczas Marklowice, Pszów, Radlin i Rydułtowy) oraz gminy wiejskie: Lubomia, Godów, Gorzyce i Mszana.
O pierwszych wyborach samorządowych przypomniał Mieczysław Kieca, prezydent Wodzisławia. – Odrodzona samorządność to jeden z największych sukcesów polskich przemian ustrojowych. Samorządność uwolniła naszą obywatelską energię do współtworzenia. To ona pozwoliła lokalnym wspólnotom współuczestniczyć i współdecydować w sprawach publicznych – mówi prezydent miasta Mieczysław Kieca. – Odrodzona samorządność dała nam wiele praw i przywilejów. Razem z nimi jednak otrzymaliśmy także szereg obowiązków i ogromną odpowiedzialność za lokalną społeczność. Doceniajmy to, że dzięki samorządności możemy mieć duży wpływ na to, co dzieje się w naszym bezpośrednim otoczeniu. Korzystajmy z możliwości, jaką daje nam współczesne prawo i bierzmy aktywny udział w wyborze naszych przedstawicieli do samorządu. Bez samorządności demokracja nie istnieje, to podstawa naszej wolności. Doceniajmy ją zatem – dodaje prezydent Wodzisławia Śl.(art)