Kontrola dotyczyła kształcenia zawodowego, którego poziom w całym kraju mocno kuleje. Nerwowo było w szkole, urzędnicy chodzili bladzi, jednakże koniec końców NIK wystawił im ocenę pozytywną. W pozostałych częściach kraju kontrola nie wypadła tak dobrze.

Fatalne szkolnictwo zawodowe

NIK wzięła na warsztat szkolnictwo zawodowe, które od lat 90. znajduje się w głębokiej zapaści. W Polsce kształci się za mało fachowców, a jeśli już... to w zawodach, których na rynku jest pod dostatkiem. W efekcie aż 75% pracodawców odczuwa problemy z brakiem fachowej siły roboczej. Jakby tego było mało, samorządy otwierają nowe kierunki kształcenia bez analizy zapotrzebowania rynkowego. Ci nieliczni uczniowie, którzy są kształceni w pożądanym zawodzie, mają za mało zajęć praktycznych. Autorzy raportu NIK twierdzą, że rozwiązaniem tego stanu rzeczy może być wprowadzenie dualnego systemu kształcenia zawodowego, na wzór niemiecki. Ważne jest też doradztwo zawodowe dla uczniów z prawdziwego zdarzenia, również na poziomie gimnazjalnym.

W Raciborzu jest inaczej

Powyższe problemy tylko w ograniczonym zakresie dotyczą raciborszczyzny. Kontrolerzy NIK wystawili Powiatowi Raciborskiemu najwyższą, pozytywną ocenę w zakresie kształtowania polityki oświatowej w kontekście szkolnictwa zawodowego.

Na ocenę pozytywną z pewnymi uchybieniami zasłużyły: ZSZ nr 3 i Technikum nr 3. NIK dopatrzyła się nieprawidłowego zabezpieczenia schodów, niedostatecznej liczby sanitariatów, a także uchybień w zakresie opiniowania programów nauczania w zawodzie fryzjer oraz technik usług fryzjerskich. – Mamy to już za sobą. Od roku uczniowie uczą się w nowej pracowni fryzjerskiej w budynku przy ulicy Wileńskiej 6 – mówi Jacek Kąsek, dyrektor CKZiU nr 1 w Raciborzu.

Dyrektor J. Kąsek z dystansem odnosi się również do wskazanych w raporcie NIK uchybień dotyczących nieprawidłowego zabezpieczenia schodów oraz niedostatecznej liczby sanitariatów. Wskazuje, że poręcze schodów spełniają normy wskazane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, tymczasem Minister Edukacji wydał rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych, w którym są one bardziej rygorystyczne. Dotyczą zabezpieczenia klatek schodowych w siatki zabezpieczające bądź w inny sposób.

– Myślę, że to sztuczny problem, generujący niepotrzebne koszty montażu siatek. Od początku istnienia szkoły nikomu nic się na tych schodach nie stało. Moim zdaniem są one bezpieczne. Dostosujemy się jednak do zaleceń NIK – dodaje dyrektor.

Jak ocenia NIK?

Najwyższa Izba Kontroli posługuje się trzystopniową skalą oceniania. Wystawia oceny pozytywne, pozytywne z uchybieniami oraz negatywne. Raport dotyczący kształcenia zawodowego przygotowano na podstawie kontroli wybranych samorządów i szkół na terenie całego kraju, m.in. Bełchatowa, Inowrocławia, Tarnowskich Gór, Puław i Raciborza. Większość kontrolowanych samorządów oraz placówek oświatowych zasłużyła zdaniem NIK na ocenę negatywną. W tym gronie dobrze wypada powiat raciborski, którzy otrzymał ocenę pozytywną, a kontrolowane szkoły – gastronomik oraz technikum nr 3 – pozytywną z uchybieniami.

Wojtek Żołneczko

*Obie szkoły do roku szkolnego 2014/2015 tworzyły Zespół Szkół Zawodowych w Raciborzu, od roku 2015/2016 wchodzą w skład Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1 w Raciborzu. Kontrola dotyczyła poprzedniego okresu, gdy szkołą kierowała jeszcze Bożena Chudzińska-Latacz (obecnie nauczyciel matematyki w CKZiU nr 1 w Raciborzu).

Co Najwyższej Izbie Kontroli spodobało się w Raciborzu?

• współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy oraz pracodawcami przy otwieraniu nowych kierunków kształcenia

• pomaganie szkołom w kontaktach z pracodawcami (m.in. przy organizacji praktyk dla uczniów)

• reorganizacja szkolnictwa zawodowego (utworzenie dwóch centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego)

• podnoszenie kwalifikacji nauczycieli i modernizacja bazy dydaktycznej