Zabytkowe pojazdy potrafią tak oczarować, że gdy się zasiądzie za kierownicą własnego samochodu może pozostać jedynie rozczarowanie.

Uwaga! Retro na drodze

Niewielki Zabełków, z roku na rok, staje się coraz bardziej popularny wśród fanów motoryzacji z Polski i Czech. Wszystko za sprawą sołtysa Mariana Studnica, który swoją miłością do starych samochodów postanowił zarazić innych. Od sześciu lat zaprasza do niewielkiej wsi pod czeską granicą kolekcjonerów dwóch i czterech kółek, które robią wrażenie nie tylko na panach. – Mam około 14 starych samochodów różnych marek, które kolekcjonuję od wielu lat. Moim pierwszym nabytkiem był volkswagen garbus z 1968 roku, który prezentuję na tegorocznym zlocie. Ponieważ takich samochodów jest w Polsce coraz więcej, teraz interesują mnie tylko przedwojenne. Najstarszym samochodem w mojej kolekcji jest ford z 1923 roku, ale takimi autami trudno się jeździ po naszych drogach, bo wzbudzają ogromne zainteresowanie. Kierowcy zaczynają się rozglądać, niektórzy hamują i o nieszczęście bardzo łatwo – opowiada pan Marian, któremu w odnawianiu aut pomaga ojciec, brat i synowie.

Brunon Fyrla przyznaje, że z miłością do samochodów się urodził. Od 1963 roku aż do emerytury prowadził w Radlinie zakład lakierniczy, a przy okazji kolekcjonował stare auta. Pierwszy był citroen BL11 z 1937 roku, który dzięki przedniemu napędowi i świetnemu rozkładowi masy stawał się niedościgniony w mieście. Ulubiony model gangsterów (znany w Europie jako „Gangstalimuzine”), był również używany przez policję i służby państwowe (w Polsce jeździli nim przedstawiciele Urzędu Bezpieczeństwa). Następny był pierwszy model bmw AM4 z 1934 roku i adler z roku 1939, jak mówi właściciel, jedyny model w Polsce, który z powodu jego przystosowania do jazdy na autostradach zwany był potocznie autobahnem. Oczkiem w głowie kolekcjonera jest też trzykołowy messerschmitt, jeden z dwóch w Polsce. – Jeszcze 20 lat temu takie motoryzacyjne perełki można było znaleźć w wielu stodołach. Dziś szuka się ich przede wszystkim na aukcjach internetowych. Renault primaquatre z lat 30., którym przyjechałem na zlot, kupiłem w Mikołowie. Na Śląsk trafiło z Warszawy, gdzie jeździło wcześniej jako taksówka. Jego renowacja trwała trzy lata, a ponieważ wszystkie szyby okazały się oryginalne, samochód musiał być podczas wojny dobrze „zamurowany” – opowiada pan Brunon, który oprócz tapicerki, odnowił cały samochód sam.

Na pięknej, opływowej karoserii w kolorze śliwki właściciel umieścił pamiątkowe znaczki z wygranych rajdów. – Najważniejszy jest ten z 1989 roku, który odbywał się na Węgrzech. W klasyfikacji generalnej zdobyliśmy tam pierwsze miejsce i to było najodleglejsze miejsce, w które wyruszyłem tym samochodem, oczywiście na lawecie, bo na kołach pokonuję trasy tylko do stu kilometrów – wyjaśnia pan Fyrla, który ma w sumie pięć zabytkowych pojazdów i dwa motory. Trzy córki podzielają motoryzacyjną pasję ojca, który do ślubu zapewnił im przejazd niepowtarzalnymi autami.

Auta na celowniku

Robert Białuski i jego syn Dawid od lat są wierni marce Mercedes. – Wszystko zaczęło się od dziadka Filipa Kosmola, który swojego pierwszego mercedesa przywiózł z Niemiec w 1967 roku. Gdy się urodziłem, to samochód był już w naszej rodzinie i sentyment został. Dziś w swojej kolekcji mam takiego samego, który jest w części poskładany z tego dziadkowego, bo większość prac przy renowacji jestem w stanie zrobić sam – opowiada pan Robert, który razem z synem bierze też udział w zjazdach mercedesów, na przykład w Rybniku. – Czasy się zmieniły. Kiedyś w poszukiwaniu konkretnego modelu potrafiłem jeździć po Polsce nawet kilka lat. Dziś korzystam wyłącznie z internetu – dodaje.

Mercedes 560 s, którym panowie Białuscy przyjechali z Raciborza do Zabełkowa to model sprowadzony z Stanów Zjednoczonych, a konkretnie z Teksasu. – Ten samochód nigdy nie widział zimy, więc nie było na nim nawet kawałka rdzy, ale spalony od słońca lakier musieliśmy wymienić, a drewno odrestaurować. Na szczęście jeśli chodzi o oryginalne części, to jest ich dużo na aukcjach internetowych, można też sprowadzić przez serwis Mercedesa – wyjaśnia pan Robert.

Wspólną pasją rodziny Antczaków są również samochody z celownikiem na przodzie. Pan Zdzisław jest mechanikiem samochodowym, a jego syn Robert nauczycielem. – Tata ma żyłkę do odnawiania samochodów, a ja do ich wyszukiwania. Razem się wspieramy i uzupełniamy – mówi pan Robert i prezentuje nam dwa z czterech samochodów należących do ich kolekcji. – Nad pierwszym pracowaliśmy dwa lata. To mercedes W108 z 1968 roku, o pojemności 2,8 l. Drugi to mercedes 126, turbo diesel, rzadki model wyprodukowany na rynek amerykański, o pojemności 3 l z roku 1981. Jest w bardzo dobrym stanie, więc jeszcze nie był odnawiany – tłumaczy pan Robert, który razem z ojcem przyjechał do Zabełkowa z Pietrowic Wielkich. To jeden z wielu zlotów, w których razem uczestniczą. – Staramy się zawsze wybierać fajne miejsca, które można połączyć z rekreacją i sportem, bo drugim moim hobby jest bieganie – dodaje Antczak junior.

Na sportowo, czyli wiatr we włosach

Grupka młodych ludzi ogląda silnik chevroleta corvette C3 z 1974 roku. Sportowe auto w wersji kabrio ma manualną skrzynię biegów, 75 tysięcy przejechanych mil i zostało przywiezione ze Stanów Zjednoczonych. Jego właścicielem jest Krystian Tomala z Dziergowic. – Moje zainteresowanie starymi samochodami zaczęło się od prowadzenia portalu motoryzacyjnego. Jeździłem na tego typu imprezy, by napisać z nich relacje, rozmawiałem z fanami takich pojazdów, aż w końcu sam zacząłem je kolekcjonować. W odnawianiu samochodów zawsze korzystam z pomocy fachowców, mam zaprzyjaźniony warsztat, który się wszystkim zajmuje. W tym roku na zakończenie sezonu pojadę najprawdopodobniej 27 października do Czech – podsumowuje pan Krystian.

Z czeskiego Cieszyna przyjechał do Zabełkowa Jiří Janoszek. – W Polsce jest wszystko fajne: ludzie, auta i motory. Przyjeżdżam tu co roku, nie po to, by wygrywać, tylko żeby się spotkać z ludźmi mającymi takie hobby jak ja. W Czechach nie ma weekendu, żeby nie było jakiejś imprezy dla fanów motoryzacji. Życie jest takie piękne, że szkoda siedzieć w domu – mówi z uśmiechem na twarzy i pozuje do kolejnego zdjęcia w kombinezonie kierowcy rajdowego.

Równie duże zainteresowanie co właściciel, wzbudza jego auto – brytyjski MG typ A z roku 1955. Nad odnowieniem 2-osobowego kabrioletu o sportowym charakterze pracował pięć lat. – To samochód rajdowy. Ma osiem biegów do przodu, 120 KM, 850 kg i 120 przejechanych mil. Jeżdżę nim do 130 km na godzinę, bo przy większej szybkości zaczyna się odczuwać twarde zawieszenie – opowiada pan Jiří, z wykształcenia mechanik samochodowy, który auta kolekcjonuje od 35 lat. W domu ma jeszcze trzy bmw z roku 1937, 1938 i 1939, a jego zawodowe doświadczenie przydaje się podczas zlotów i rajdów, gdy któryś z zabytkowych pojazdów ma problemy. Najstarszy samochód, który udało się panu Jurkowi naprawić pochodził z 1903 roku. – Dużo pomaga mi 17-letni syn, ale do szczęścia przydałaby się jeszcze jakaś fajna kobieta, bo smutno jest żyć samemu – podsumowuje nasz bohater.

Dziewczyny najlepiej prezentują się w mini

W domu, w którym rodzice prowadzą szkołę jazdy, a bracia są fanami motoryzacji trudno zostać obojętnym wobec czterech kółek. Nic więc dziwnego, że Ewa Wojciechowska-Świerczek wychowywała się od początku w duchu miłości do samochodów i wiedziała o nich więcej niż przeciętny mężczyzna. Jako 16-latka miała już prawo jazdy na motocykl, a dwa lata później jeździła już za kierownicą. – Pierwszego malucha kupił mi tatuś, w dwa kolejne zainwestowałam sama. Cała nasza rodzina kocha motoryzację. Moją pasją są stare samochody, a mój mąż Artur i brat Przemek interesują się sportowymi i jeżdżą na drifty. Stanowimy zgraną ekipę. Podczas takich imprez zapewniam im serwis i obsługę gastronomiczną, a na nich mogę liczyć podczas renowacji swoich nabytków. Wieczory spędzamy w garażu, jeździmy razem na różne motoryzacyjne imprezy i świetnie się rozumiemy. Moja siostra też interesuje się motoryzacją, a jej chłopak driftem, więc uznaliśmy, że do rodziny można go przyjąć – tłumaczy pani Ewa, która przez wiele lat pracowała również jako instruktorka nauki jazdy. – Za kółkiem zazwyczaj się zmieniamy i gdy prowadzi mąż, często muszę się ugryźć w język, żeby czegoś nie skomentować, ale przyznaję, że jest dobrym kierowcą – dodaje ze śmiechem.

To drugi zlot starych samochodów, w którym biorą udział. W czerwcu byli w Oławie, ale czerwono-białe mini, w którym pani Ewa zajęła w tegorocznym rajdzie drugie miejsce (jej mąż w bmw był trzeci) czekało na swoją szansę dwa lata. Jego właścicielka po części i tapicerkę pojechała do Anglii, skąd przywiozła je w sporej walizce samolotem. – W naszą pierwszą trasę wyruszyliśmy do ślubu. Prowadził mąż, a ja siedziałam z boku. Kiedy jechałam nim dziś do Zabełkowa, kierowcy pozdrawiali mnie na drodze, a mamy z dziećmi zatrzymywały się na chodnikach, żeby im pokazać mój samochód. Gdy w zeszłą niedzielę jechaliśmy bmw męża, nad którym pracował dwa lata, na nikim nie zrobiło ono takiego wrażenia, bo to samochód dla koneserów. Moje auto, które wszyscy pamiętają z filmu „Jaś Fasola” wprawia ludzi po prostu w szał – podsumowuje pani Ewa i gdy pozuje ze swoim samochodem do zdjęcia, nikt nie ma wątpliwości, że dziewczynom najbardziej do twarzy w mini.

Katarzyna Gruchot