Pomysł aktywizowania osób starszych zapoczątkował projekt dofinansowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a zrealizowany w 2015 r. Tegoroczną kontynuacją są dwa projekty, na które raciborskie stowarzyszenie otrzymało  dofinansowanie. Pierwszy złożony do miasta i skierowany do raciborzan, a drugi do wydziału zdrowia i polityki społecznej Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, przeznaczony dla seniorów powiatu raciborskiego. Łącznie bierze w nich udział 70 osób.

Ponieważ w Raciborzu istnieje spora oferta dla seniorów proponowana przez organizacje emeryckie, żeby nie tworzyć konkurencji, Persona swój projekt miejski ograniczyła do 20 osób. Aktualnie realizowany, pod hasłem „Aktywni w jesieni życia”, ma na celu aktywizowanie osób starszych w sferze intelektualnej, poznawczej i ruchowej, w myśl zasady, że człowiek uczy się przez całe życia.

– Nasze działania polegają na objęciu osób w wieku 60+ kompleksowym wsparciem. Skupiliśmy się nie tylko na przygotowaniu dla nich ciekawej formy spędzania czasu, ale przede wszystkim przeprowadzamy warsztaty umiejętności społecznej. Dlaczego?  W momencie przejścia na emeryturę dużo zmienia się w życiu takich osób, dzieci są samodzielne, zakończona jest praca zawodowa, a tym samym zmieniają się priorytety. Osoby mające 60 i więcej lat muszą nauczyć się radzić sobie w tej nowej dla nich sytuacji –  tłumaczy szefująca Personie, psycholog Halina Rycerz-Kuliga.

Dzięki projektom takie osoby uczą się komunikowania, poprawnych relacji oraz rozwiązywania konfliktów rodzinnych, wyrażanie swoich potrzeb i emocji. –  Zwracamy uwagę na to, że senior ma prawo do wielu rzeczy, to nie jest człowiek z marginesu –  dodaje.

Persona organizuje również dla starszych mieszkańców warsztaty aktywizujące pamięć i inne funkcje poznawcze. Z wiekiem pamięć się osłabia, występują trudności z koncentracją i żeby usprawnić lub zminimalizować niepożądane objawy, przeprowadzane są treningi pamięci przez doświadczonego psychologa. Inną formą odnajdywania się w senioralnej rzeczywistości są warsztaty twórcze, na których można rozwijać swoje pasje. Zwłaszcza, że w gronie seniorów są osoby zainteresowane literaturą i poezją oraz posiadające umiejętności manualne. Podsumowaniem warsztatów będzie wystawa, którą każdego roku dla swych podopiecznych Persona organizuje z okazji Dnia Zdrowia Psychicznego. W tym roku, dzięki dobrej współpracy w Miejską i Powiatową Biblioteką eksponowane będą również prace seniorów.

– Nie ma zdrowego ducha bez zdrowego ciała, dlatego organizujemy zajęcia sportowe prowadzone wspólnie z Medyczną Szkołą Policealną. Na sali ćwiczeń instruktorka prowadzi gimnastykę dostosowaną do możliwości  uczestników –  wymienia szefowa Persony. Poza tym udzielane jest uczestnikom projektów wsparcie psychologiczne, co jest niezwykle ważne, gdyż często takim momentom życia towarzyszą odejścia, rozstania, pojawia się syndrom pustego gniazda, objawy depresyjne i zaburzenia lekowe wynikające z wieku czy choroby. –  Robimy prelekcje psychoedukacyjne, organizujemy spotkania z lekarzami, dietetykami i rehabilitantami. We wrześniu przymierzamy się do Dni otwartych dla seniorów, na które składać będą się warsztaty kosmetyczne, fryzjerskie oraz spotkanie z lekarzem. Ponieważ dbałość o siebie, bez względu na wiek, podnosi samoocenę i poczucia własnej wartości –  przypomina pani psycholog.

Persona stara się podejść kompleksowo do uczestników projektów. Wartością dodaną każdego z nich są organizowane wolontarystycznie wycieczki: do Pogrzebienia, gdzie zwiedzano klasztor, do miejskich wodociągów, skąd seniorzy wynieśli m.in. informację o możliwości picia raciborskiej wody prosto z kranu oraz o walorach raciborskiego piwa –  po wizycie w browarze.

Kolejna wycieczka do Wrocławia, gdzie zaplanowano zwiedzanie rynku, ogrodu japońskiego i auli Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego odbędzie się na przełomie września i października. Zorganizowana zostanie z  projektu finansowanego przez Urząd Marszałkowski pn. „Promocja zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym generacji 60+”, a skierowanego do mieszkańców powiatu raciborskiego.

Projekt ten ma na celu, poza aktywizacją społeczną seniorów, zapobiegać ich marginalizacji i izolacji społecznej. Oba projekty, zarówno skierowany do mieszkańców Raciborza, jak i ten adresowany dla seniorów z powiatu wzajemnie uzupełniają się. Pierwszy trwa od kwietnia do końca roku, a drugi –  od końca maja do końca października.

W tej chwili trwają warsztaty twórcze i zajęcia sportowe, nieco spowolnione okresem wakacji, aby prowadzący i uczestnicy mogli skorzystać z urlopów i letnich wyjazdów. Dotychczas zajęcia odbyły się w trzech grupach, a od września prowadzone będą w kolejnych dwóch grupach. Wszystkie poza sportowymi odbywają się w siedzibie Stowarzyszenia Persona. Dla osób w wieku 60+ zainteresowanych udziałem w projektach Persony są jeszcze wolne miejsce zarówno na warsztatach, jak i planowanej wycieczce do Wrocławia.

W ciągu swej 16-letniej działalności Persona zrealizowała około 150 projektów, w tym cztery dla społeczności senioralnej.

Aktywni pomimo niepełnosprawności

Aktualnie Persona realizuje kolejny swój pomysł skoncentrowany na osobach z dysfunkcjami. Projekt przygotowany przez raciborskie stowarzyszenie „Znamy, korzystamy, działamy –  jesteśmy aktywni pomimo niepełnosprawności” współfinansowany jest przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich FIO. Trwa od 1 kwietnia do końca roku, a skierowany został do 50 osób niepełnosprawnych z Raciborszczyzny,

Dlaczego taki projekt?  –  Osoby niepełnosprawne wykazują niską aktywność społeczną i obywatelską, a także nieznajomość swoich praw i obowiązków. Dostrzegając te problemy, m.in. przygotowaliśmy w ramach zajęć projekt złożony do budżetu obywatelskiego –  omawia jedną z inicjatyw psycholog Halina Rycerz-Kuliga. Jego ideą było wybudowanie na dużym placu między szkołami na Ostrogu, w sąsiedztwie istniejącej tam siłowni na wolnym powietrzu, placu rowerowego do nauki jazdy dla dzieci, na wzór istniejącego przy ul. Żorskiej. –  Projekt, pomimo że dobrze przygotowany przez nadzorującego go animatora, przekroczył budżet i został odrzucony. Nie mniej podjęto działanie i dziś rodzą się nowe pomysły w ramach inicjatywy lokalnej –  przyznaje szefowa Persony.

W ramach projektu dla osób niepełnosprawnych odbywają się również warsztaty kompetencji społecznych i umiejętności interpersonalnych. W ten sposób stowarzyszenie zamierza nauczyć uczestników z dysfunkcjami, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach, wyrażać swoje emocje, nie bać się odmawiać oraz swobodnie komunikować się. W projekcie biorą odział osoby z upośledzeniami od znacznego do lekkiego. –  Przede wszystkim ważna jest edukacja obywatelska, uświadomienie uczestnikom warsztatów, że są pełnoprawnymi obywatelami pomimo swej niepełnosprawności. Mają prawo do wyrażania poglądów. Mieszkając w tym mieście mogą sami coś proponować i współdecydować –  uważa szefowa Persony. Ponadto organizowane są warsztaty komputerowe, które dodatkowo poszerzają horyzonty osób z dysfunkcjami.

(ewa)