Organizacja Zarządu Miejskiego kończy się w styczniu 1946 roku. Powstaje pięć wydziałów, na czele których stają naczelnicy. Każdy wydział podzielony zaś zostaje na referaty, którymi kierują kierownicy.

Wydział Ogólny obejmuje: referat prezydialny (załatwiający m.in. sprawy wyborcze, organizacji miasta i Miejskiej Rady Narodowej), kancelarię główną (m.in. prowadzenie dzienników podawczych, pobieranie opłat administracyjnych), referat personalny (przyjmowanie i zwalnianie pracowników Zarządu Miejskiego, obliczanie uposażeń, kosztów podróży, diet i emerytur), referat prawny, kwaterunkowy, ewidencji i ruchu ludności, obywatelstwa (wystawianie zaświadczeń o przynależności do narodowości polskiej), wojskowy (ewidencja zdemobilizowanych żołnierzy, rejestracja podlegających służbie wojskowej), stanu cywilnego, nieruchomości miejskich i porzuconych, szkód wojennych, kontroli, a także zawodową straż pożarną i miejską straż ochronną.

Wydział Techniczny powstaje 13 maja 1945 roku, kiedy utworzone zostają referaty: odbudowy (remonty budynków użyteczności publicznej, miejskich i porzuconych i oczyszczanie ulic z gruzów) oraz komunikacyjny (odbudowa mostów, remont nawierzchni ulic i zmiana ich nazw).

Wydział Aprowizacji i Handlu to m.in.. referat rolny, mleczarski, weterynaryjny, przemysłu spożywczego i handlowy, a jego najważniejszym zadaniem zaraz po wojnie jest rozdzielnictwo kartkowe.

Wydział Społeczny podejmuje się zorganizowania opieki społecznej na terenie miasta. Uruchomiony zostaje Dom Starców, Dom Dziecka, Szpital Miejski i Ośrodek Zdrowia. Powołano referat zdrowia i referat szkolny.

Wydział Finansowy zostaje stworzony najpóźniej, bo we wrześniu 1945 roku i zajmuje się podatkami od nieruchomości, lokali i gruntów.

Ówczesną, pierwszą w Raciborzu administrację odróżnia od współczesnej nie tylko kontekst innych realiów historycznych. Chodzi przede wszystkim o szerszy zakres kompetencji. Gmina jest samorządowa, pobiera podatki, z których utrzymuje funkcje publiczne. Zespół ludzki powołany do tych zadań potrzebuje nowoczesnych narzędzi pracy – kajet i wieczne pióro zastąpiły komputery z internetem. Nowe funkcje samorządu wymagały utworzenia koniecznej do wypełniania zadań struktury.

W 2017 r. władzę wykonawczą pochodzącą z wolnych wyborów reprezentuje prezydent miasta Mirosław Lenk. Sprawuje ją już trzecią kadencję. Zgodnie z Ustawą o samorządzie gminnym jest on szefem urzędu i odpowiada za wszystkie decyzje, które zapadają w magistracie. Samorząd gminny zajmuje się właściwie całym spektrum życia społecznego, dlatego też Prezydent ma do swojej pomocy zastępców. Pierwszym Zastępcą Prezydenta jest Wojciech Krzyżek, piastujący funkcję wiceprezydenta także trzecią kadencję. W urzędzie odpowiada za gospodarkę odpadami, inwestycje i urbanistykę. Drugi Zastępca – Irena Żylak – jest odpowiedzialna za politykę mieszkaniową, gospodarkę nieruchomościami oraz wspieranie przedsiębiorczości.

Wydziałem organizacyjnym kieruje Sekretarz Miasta Tomasz Kaliciak. To serce magistratu, w którym znajduje się dział personalny. Wydział dba o właściwe funkcjonowanie urzędu. Czuwa także nad organizacją i sprawnym przeprowadzeniem wszystkich wyborów w mieście. W Wydziale działa Referat ds. Zarządzania kierowany przez Monikę Chojecką.

O miejskie finanse troszczy się zespół wydziału finansowego, na czele którego stoi Skarbnik Miasta Beata Koszowska-Gralak. Tutaj opłaca się podatki i opłaty lokalne. Z wpływów do miejskiego skarbca sporządzany jest coroczny budżet Raciborza, zatwierdzany przez Radę Miasta. W ramach tej komórki funkcjonują Referat ds. Księgowości Jednostki Budżetowej, którego szefem jest Małgorzata Horczyk-Jabłońska oraz Referat ds. Budżetu i Analiz pod kierownictwem Oswalda Schuderli.

W Wydziale Lokalowym mieszkańcy otrzymują klucze do mieszkań komunalnych i socjalnych. Kieruje nim Naczelnik Agnieszka Mróz.

Dowody osobiste wydawane są w Wydziale Spraw Obywatelskich, który funkcjonuje pod kierownictwem Naczelnik Doroty Fleszer. Tu wydawane są zezwolenia na prowadzenie taksówek i rejestrowana jest działalność gospodarcza.

Programy Rodzina+, Senior 60+ to zakres działania Wydziału Spraw Społecznych. Naczelnik Iwona Trzeciakowska odpowiada też za profilaktykę antyalkoholową i współpracę z organizacjami pozarządowymi.

Wydział Edukacji, Kultury i Sportu odpowiada za lwią część budżetu miasta. Nadzoruje działalność szkół i przedszkoli. Mieszczący się na ostatnim piętrze magistratu dział firmuje też największe miejskie imprezy kulturalne i sportowe oraz dba o rozwój turystyki. Tutaj dzieli się dotacje na działalność klubów sportowych. Szefem wydziału jest Naczelnik Robert Myśliwy.

Wydział Rozwoju pozyskuje dla miasta środki unijne i pozabudżetowe. Dzięki staraniom zespołu pracowników kierowanego przez Rafała Jasińskiego dofinansowane są kolejne inwestycje zmieniające obraz Raciborza.

Za działania proekologiczne w mieście, m.in. poprzez ograniczenie niskiej emisji, odpowiada Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa, za którego działalność odpowiada Naczelnik Zdzisława Sośnierz.

Zarządzanie drogami miejskimi spoczywa na Wydziale Dróg Miejskich, kierowanym przez Naczelnik Urszulę Sobocińską.

Stosunkowo nowy w strukturze Wydział Komunalny zajmuje się m.in. pieczą nad czystością Raciborza i sprawami oświetlenia. Zespołem urzędniczym kieruje Naczelnik Bożena Jedynak-Turakiewicz.

Wydziałowi Komunalnemu podlega Referat ds. Gospodarki Odpadami kierowany przez Mariolę Wierzbicką. Nadzoruje system odbioru śmieci z terenu miasta i monitoruje obłożenie mieszkańców opłatą śmieciową.

Wydział Inwestycji i Urbanistyki odpowiada za ład przestrzenny Raciborza. Tutaj pracują inspektorzy nadzoru dbający o sprawną realizację miejskich inwestycji. Na czele tej komórki stoi Naczelnik Mariola Isańska-Matela.

Wydział Gospodarki Nieruchomościami, z naczelnik Elżbietą Sokołowską na czele, dokonuje m.in. istotnych transakcji sprzedając tereny pod działalności komercyjne. Wydział sprzedaje także działki budowlane i mieszkania.

W wypadku zagrożenia do akcji wkracza Biuro Zarządzania Kryzysowego kierowane przez Stanisława Mrugałę. Biuro zajmuje się organizacją ochrony ludności w mieście.

Biuro Rady Miasta obsługuje posiedzenia zwoływane dla radnych miejskich. Kieruje nim Leszek Jureczko.

Przez Referat Zamówień Publicznych przechodzą najważniejsze i najkosztowniejsze zlecenia urzędu. Tutaj przeprowadzane są przetargi. Zajmuje się tym kierownik Tadeusz Prejs.

Referat Gospodarczy działa w Wydziale Organizacyjnym i dba o zaopatrzenie urzędu. Kierownikiem jest Andrzej Sochacki.

Powołanymi w obecnej kadencji samorządu komórkami są Referat Przedsiębiorczości i Obsługi Inwestora oraz Biuro Obsługi Prezydenta. Do kontaktu ze światem biznesu wybrano Kierownik Annę Kobierską-Mróz. Za politykę informacyjną odpowiada Lucyna Siwek.

Urzędowi Miasta podlega również Straż Miejska. Służba ta odpowiada przede wszystkim za utrzymanie porządku publicznego w mieście. Zawiaduje nią Komendant Wiesław Buczyński.

Ważną dla życia miasta instytucją, która podlega magistratowi jest Urząd Stanu Cywilnego. Tu rejestruje się urodzenia i zgony, a także w tym miejscu udzielane są śluby. Kierowniczką USC jest Katarzyna Kalus.

1945

Prezydent Paweł Lelonek

Wiceprezydent J. Ochman

Wiceprezydent Stanisław Hübner

2017

Prezydent Mirosław Lenk

Wiceprezydent Wojciech Krzyżek

Wiceprezydent Irena Żylak