Czterysta pięćdziesiąt lat stagnacji

Liczba mieszkańców samego Raciborza, który przez kilkaset lat zamykał się w dzisiejszym ścisłym centrum, po początkowym okresie wzrostu w XIII i XIV, ustabilizowała się i trwała na podobnym poziomie aż do rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Dość powiedzieć, że w 1337 roku Racibórz zamieszkiwały 2882 osoby, natomiast 450 lat później Racibórz miał niewiele ponad 3000 mieszkańców. Stagnacja była następstwem chorób, które dziesiątkowały populację, katastrofalnych pożarów, które co kilkadziesiąt lat niszczyły miejską zabudowę, a także postępującej marginalizacji politycznej księstwa raciborskiego.

Racibórz w dobie rewolucji

Wszystko zmieniło się wraz z doprowadzeniem do Raciborza kolei i rewolucją przemysłową, która dotarła do Prus (a więc również do Raciborza, który znajdował się wówczas w granicach monarchii Hohenzollernów) w drugiej połowy XIX wieku.

W 1858 r. liczba mieszkańców Raciborza przekroczyła 10 000, jednak był to dopiero początek lawinowego wręcz wzrostu miejskiej populacji. W 1861 r. do miasta została włączona wieś Nowe Zagrody, którą zamieszkiwało wówczas 1 455 osób. U schyłku XIX stulecia Racibórz liczył już 21 680 mieszkańców.

Na początku XX wieku do Raciborza zostały włączone miejscowości Bosacz, Stara Wieś i Proszowiec, dzięki czemu w 1903 r. miasto zamieszkiwało już 32 500 osób. W 1910 r. do Raciborza włączono Płonię, którą zamieszkiwało wówczas 5 450 osób, a w 1927 r. miasto powiększyło się o Ocice, Ostróg oraz Studzienną.

W 1933 r. Racibórz zamieszkiwało 51 680 osób, jednak rządy nazistów nie przyniosły rozwoju. W 1939 roku miasto liczyło już 49 724 mieszkańców.

Katastrofa i odbudowa

Schyłek II wojny światowej przyniósł nie tylko zniszczenie miasta, ale również odpływ dużej części niemieckojęzycznej populacji Raciborza. W maju 1945 r. w Raciborzu mieszkało zaledwie 3000 osób, jednak pod koniec tego roku mieszkańców było już 23 000.

Na lata PRL przypada okres odbudowy przemysłu i znaczenia miasta. Liczba mieszkańców znowu rośnie, głównie za sprawą tzw. ludności napływowej. Dodatkowo w latach 70–tych do Raciborza zostają przyłączone Markowice i Miedonia (1974 r.), a także Brzezie, Ocice Górne oraz Sudół (1977 r.). Krótko po upadku komunizmu Racibórz zamieszkuje rekordowe 65 300 osób, jednak od 1991 r. liczba mieszkańców zaczyna maleć. W 2002 r. spada poniżej 60 000. W ciągu kolejnych lat populacja Raciborza nadal się zmniejsza. W 2015 r. miasto zamieszkuje już 55 547 osób.

(ż)