Tylko do 14 maja tego roku można żądać zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, jeśli wywłaszczenie nastąpiło przed więcej niż 20 laty. Po wskazanej dacie dalej będzie można żądać zwrotu takiej nieruchomości ale tylko w okresie 20 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, gdyż po tym terminie uprawnienie to wygasa. Zamknięta zostanie więc droga do zwrotu nieruchomości wywłaszczanych np. w latach 70. lub 80. ubiegłego wieku.

Kto i kiedy może starać się o zwrot wywłaszczonej nieruchomości (lub jej części)?

O zwrot może się starać były właściciel lub jego spadkobierca, pod warunkiem, że nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Co to znaczy, że nieruchomość stała się zbędna?

Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został zrealizowany. Jeżeli cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część.

Co w takim razie z odszkodowaniami lub nieruchomościami zamiennymi, które otrzymywano w zamian za wywłaszczenie?

W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania. Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, przy czym jego wysokość po waloryzacji nie może być wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości w dniu zwrotu lub jej wartość odtworzeniowa. Należność może zostać na wniosek byłego właściciela lub jego spadkobiercy rozłożona na raty, nie dłużej jednak niż na 10 lat. Wierzytelność ulega wówczas stosownemu zabezpieczeniu np. poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości.

Ważny jest termin wywłaszczenia. Osoby, które zostały pozbawione własności nieruchomości w wyniku wywłaszczenia dokonanego przed dniem 5 grudnia 1990 r., w razie zwrotu tych nieruchomości, zwracają odszkodowanie zwaloryzowane, w wysokości nie większej niż 50% aktualnej wartości tych nieruchomości.

Czy istnieją przeszkody prawne do zwrotu wywłaszczonych nieruchomości?

Tak, istotny jest bowiem poza celem wywłaszczenia również dalszy los tej nieruchomości. I właśnie to co stało się z nieruchomością w pierwszej kolejności bada organ w postępowaniu o zwrot nieruchomości. Jeżeli w trakcie postępowania o zwrot nieruchomości ujawni się okoliczność, że nieruchomość wywłaszczona została sprzedana albo ustanowiono na niej użytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998 r., i prawa te zostały ujawnione w księdze wieczystej, to tak ustalony stan prawny nieruchomości stanowi przeszkodę do zwrotu nieruchomości.

Kto decyduje o zwrocie nieruchomości?

O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości oraz o rozliczeniach z tytułu zwrotu i terminach zwrotu orzeka starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji po przeprowadzeniu stosownego postępowania.

Masz problem prawny? Pisz: redakcja@nowiny.pl