Radny napisał wtedy interpelację, ale dopiero tej wiosny, kiedy sprawę opisały szeroko „Nowiny Raciborskie” zrobiło się o niej głośno. Zdaniem Pawła Płonki, jego rolę w sprawie Nowiny przedstawiły w sposób nieco karykaturalny. – Że w zasadzie nie zrobiłem nic. I starosta też nic. A ja zrobiłem co mogłem pisząc interpelację. Jedyne co jeszcze pozostało, to zgłoszenie sprawy do prokuratury lub na policję. Tylko, że napisałem, że to o czym wiem nie jest jednoznaczne, że nie jestem w stanie powiedzieć, że coś jest źle. A jakbym zgłosił podejrzenie to taki akt niósłby konsekwencje. Jestem tylko jednym z wielu radnych i nie mam zaplecza prawników jak niektórzy przedsiębiorcy – tłumaczył kolegom z rady powiatu P. Płonka. Ocenił, że w „Aferze na Płoni” obrywa rykoszetem.

Płonka spytał starostę dlaczego jego urząd nie zabrał się za dogłębne przyjrzenie się kontrowersyjnej sprawie. – Było tyle zgłoszeń, większość jednak anonimowo. Poruszano tę kwestię w samorządzie, ale bez obecności mediów. Ludzie działali, w porozumieniu z prezydentem miasta. Dlaczego starostwo nie działało? Przecież ma organy żeby skontrolować takie sprawy. Wówczas, przy stwierdzeniu nieprawidłowości starosta mógłby sformułować wniosek, żeby zajęły się tym organy ścigania – kontynuował Paweł Płonka.

Tematu nie było

Z odpowiedzią radnemu oraz jednocześnie „Nowinom Raciborskim” pospieszyła Ewa Lewandowska (etatowa członkini zarządu, nazywana już regularnie starościną). – Byliśmy tu poruszeni informacją z mediów i zgłębiliśmy wiedzę w tym temacie – podała na początek. Wspomniała, że 12 i 19 maja nasz tygodnik pisał o wydobyciu kruszyw na Płoni. – Na początku 2017 roku wpłynął wniosek zakładu remontowo-budowlanego do starosty ówczesnego Ryszarda Winiarskiego o udzielenie koncesji na eksploatację złoża kruszywa naturalnego, chodziło o złoże „Racibórz P”. 7 lutego 2017 r. uzgodnienia udzielenia koncesji odmówił ówczesny prezydent miasta Mirosław Lenk. Wtedy przedsiębiorca wnioskodawca wniósł zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach – relacjonowała na sesji E. Lewandowska. SKO utrzymało w mocy zaskarżone postawienie i w maju starostwo zawiesiło postępowanie w sprawie. – Tematu nie było – stwierdziła starościna.

Toczą się postępowania

W kwietniu 2019 r. pojawiła się interpelacja radnego Pawła Płonki o wydobyciu żwiru na Płoni. Tu Lewandowska zauważyła, że zgłoszenie dotyczyło również dewastacji miejskiej drogi, czym powinno było się zająć Miasto. – W starostwie odpowiedziano panu radnemu w wymaganym trybie i w zgodzie z kompetencjami. Wyjaśnienia były, nie było innych informacji, że sprawa toczy się dalej – skwitowała członkini zarządu.

29 kwietnia 2020 roku, po nagłośnieniu tematu przez Nowiny, kierownik referatu ochrony środowiska, w związku z doniesieniem dotyczącym podejrzenia wydobywania kopalin bez koncesji powiadomiła o sprawie policję i Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku.

Ewa Lewandowska ponownie wskazała w sprawie rolę magistratu z Raciborza, bo ewentualne wpływy z tytułu wydobycia kruszyw, które stanowią wpłaty od przedsiębiorstwa zajmującego się taką działalnością, trafiają w 60% do gminy, a w 40% do NFOŚ. Do budżetu powiatowego nic z tego tytułu nie wpływa. – Dostajemy zapytania, toczą się postępowania. W geodezji instytucje pytają o różne sprawy, działa policja i urząd górniczy. Wysyłamy im mapy poglądowe oni sprawdzają czy ten teren mógł być wykorzystany – opowiadała radnym Lewandowska.

Podkreśliła ponownie, że starosta nie udzielił koncesji na wydobycie, bo nie było stosownych uzgodnień w urzędzie miasta. – Plan zagospodarowania przestrzennego dla Raciborza nie przewidywał takiej działalności. Tam, w miejscu wydobycia jest przewidziana zieleń parkowa – wyjaśniła Lewandowska. Uważa, że trzeba pozwolić teraz działać upoważnionym organom, które mają narzędzia żeby sprawdzić gdzie i w jakiej ilości było kruszywo wywożone z Płoni.

Gdyby nie wędkarze

Paweł Płonka odpowiedział członkini zarządu, że gdyby nie wędkarze z Raciborza to do dziś nic by się działo w tej sprawie. – Bezczynność instytucji odpowiedzialnych za ten zakres w starostwie przeraża mnie. Boję się, że ta sprawa by się miała tak jak wcześniej, przed jej medialnym nagłośnieniem, gdyby nie ta afera z wodą – zauważył radny.

Starosta Grzegorz Swoboda tonował te pesymistyczne nastroje. Jego zdaniem pogłoski, że wydobywany materiał mógł trafiać na jakąś budowę jest absurdalny. – Tam muszą być zezwolenia, atesty. Nie wyobrażam sobie, żeby kierownik budowy dopuścił coś bez koncesji – stwierdził. Zdaniem Swobody starostwo w tej sprawie zrobiło wszystko co było wymagane.

– Panie radny nie oceniajmy na razie – prosiła Płonkę starościna Lewandowska. W 2019 roku referatem ochrony środowiska zarządzał kierownik Krzysztof Sporny, który odszedł ze starostwa. – To ewentualne zaniedbanie w tej sprawie to nie był jakiś grzech, ale może sprawa wymknęła się spod kontroli. Dla mnie sprawa jest poważna, zajmują się nią wyspecjalizowane jednostki. Urząd górniczy określi skalę wydobycia, oceni to fachowo

I jak trzeba to nałoży odpowiednie kary – zaznaczyła E. Lewandowska.

Dotkliwe czy lekceważone?

Wtrącił się członek zarządu Andrzej Chroboczek, który uważa, że polskie prawo jest tak wadliwe, że wszelkie kary i tak się opłacą nieuczciwym przedsiębiorcom. Wtórował mu jeden z seniorów samorządu Józef Stukator.

Według radnego Płonki, sankcje są jednak dotkliwe. Wyczytał w stosownych przepisach, że w takich przypadkach przewidziano 40-krotność opłaty eksploatacyjnej, pomnożoną przez tonaż wydobycia kruszywa. Płonka podał, że jeśli potwierdzi się, że na Płoni doszło do przestępstwa, to stracił na tym Skarb Państwa. – To będzie oznaczało, że zostaliśmy wszyscy okradzeni – podsumował P. Płonka.

(ma.w)