Fundacja na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury, która zarządza pałacem w Rzuchowie (gm. Kornowac), 30 lipca podpisała z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach porozumienie o współpracy. Jednym z efektów porozumienia było przeprowadzenie badań jakości atmosfery w rejonie Rybnika i Raciborza przez latające Uniwersyteckie Laboratorium Kontroli Atmosfery (ULKA). W efekcie balon na ogrzane powietrze wystartował w poniedziałek 11 stycznia w godzinach popołudniowych z przypałacowego ogrodu.

Historyczna chwila

– To dzień szczególny, ponieważ rozpoczynamy w miejscu również szczególnym badanie zanieczyszczenia powietrza. Jest to o tyle interesujące, że urządzenia zamontowane na koszu balonu będą wznoszone na bardzo dużą wysokość, a na każdej z wysokości będą odczyty pomiarów: pyłów zawieszonych, tlenku siarki i tlenku azotu. Aparatura da nam odpowiedź na to, co znajduje się w środowisku, które nas otacza i którym oddychamy na co dzień – powiedziała przed startem balonu dr hab. Iwona Jelonek z wydziału nauk przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Balon jest w stanie osiągnąć wysokość 2 – 3 km, choć to, na jaką wzbija się w konkretnym momencie, zależy od warunków atmosferycznych, a w konsekwencji od pilota. Jak podkreślała Iwona Jelonek, ULKA rejestruje już od pierwszych metrów wzbicia się poszczególne związki. – Na każdej z wysokości odczyty są zarówno z GPS-a, jak i wysokościomierza – mówiła nam.

Kosz balonu pomieścił trzy osoby: dr hab. Iwonę Jelonek i dr hab. Mariolę Jabłońską z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz pilota – Tomasza Filusa. A co z wynikami badań? – Będzie należało na nie poczekać. Te loty balonem będą odbywać się cyklicznie – odpowiedziała I. Jelonek. Jednocześnie zauważyła, że będzie starała się, aby odbywały się co miesiąc w różnych częściach Śląska. Później wyniki mają zostać przedstawione. – Tutaj w regionie to pierwszy lot, to historyczna chwila – dodała pani doktor, wyjaśniając, że w ostatnim czasie takie loty odbywały się m.in. w Chorzowie, Katowicach czy nad Jaworznem.

Pierwszy w Polsce

Kierownik Uniwersyteckiego Laboratorium Kontroli Atmosfery, dr hab. Mariola Jabłońska podkreślała natomiast, że w ramach badań zależy naukowcom, aby zobaczyć, jak rozprzestrzeniają się zanieczyszczenia: na jaką wysokość i odległość. – Stąd lot laboratorium mobilnego, który wykorzystuje załogowy balon na ogrzane powietrze. To pierwsze w Polsce tego typu laboratorium i jedno z nielicznych w Europie o ile nie jedyne – powiedziała pani doktor, wskazując jednocześnie, że bardzo potrzebne przy otaczających nas zanieczyszczeniach. Mariola Jabłońska pytana przez nas, czy kolejne loty będą odbywały się z terenu powiatu raciborskiego, odpowiedziała, że najprawdopodobniej tak. – Chcemy prowadzić badania w trzech najbardziej zanieczyszczonych miastach w Polsce, czyli w Pszczynie, Rybniku i Żywcu – wyjaśniła.

Widowiskowa współpraca

Ewa Mackiewicz, dyrektor fundacji na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury mówiła z kolei o ogromnej radości, że tego typu wydarzenie na terenie powiatu raciborskiego po raz pierwszy odbyło się na terenie, którym zarządza fundacja. – Tym bardziej, że jest to początek współpracy, którą nawiązaliśmy z Uniwersytetem Śląskim i mamy nadzieję, że tego typu wydarzeń, bardziej naukowych będzie coraz więcej – mówiła pani dyrektor, wskazując jednocześnie, że to widowiskowe rozpoczęcie współpracy. – Mamy nadzieję, że to pierwszy, ale nie ostatni lot balonem, który został z naszego terenu zrealizowany – dodała Ewa Mackiewicz.

Walka na każdym polu

Przy starcie balonu obecny był również wójt gminy Kornowac Grzegorz Niestrój. – Cieszymy się, że pałac w Rzuchowie stał się gospodarzem tego wydarzenia – mówił nam. Włodarz wskazał również na aspekty promocyjne rozwiązań mające wspomóc polepszenie jakości powietrza. – Czyste powietrze to dzisiaj podstawa i główny temat do walki na każdym polu – nadmienił włodarz.

Dawid Machecki