Szanowni Mieszkańcy Powiatu Raciborskiego,

1 kwietnia bieżącego roku rozpoczął się w Polsce Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021. Wśród wielu pytań w ankiecie spisowej znajdują się również pytania o poczucie przynależności narodowej i etnicznej, a także o główne języki używane w kontaktach domowych.

Wielu mieszkańców Śląska – naszego pięknego i bogatego w wielokulturowe dziedzictwo historyczne regionu – odczuwa, pielęgnuje i przeżywa specyficzną, własną, śląską tożsamość. Dla jednych jest to naturalna, jedyna, odrębna od innych identyfikacja etniczna czy też narodowa. Dla innych jest ona powiązana z innymi tożsamościami: czeską, morawską, niemiecką, czy też z polską. Niezależnie, do której z wymienionych identyfikacji się poczuwamy, wszystkie łączy je szczególne miejsce przyznawane tożsamości śląskiej, która w przypadku deklaracji łączonych stawiana jest zazwyczaj na pierwszym miejscu. W związku z tym, dajmy uczciwie i zgodnie z prawdą wyraz naszej tożsamości deklarując narodowość śląską w Spisie Powszechnym! Od razu dodajmy, że nie ma to być deklaracja zwrócona przeciwko komuś lub czemuś, ale ma to być pozytywna deklaracja na rzecz kultywowania i dowartościowania śląskości. Niech te deklaracje będą też argumentem, który przyczyni się do prawnego, ustawowego uznania w Polsce Ślązaków za mniejszość etniczną.

Jak wiadomo, część z mieszkańców Śląska używa w codziennych kontaktach śląskiej mowy – ślōnskij gŏdki. Mowa ta, jest coraz bardziej doceniana i pielęgnowana, o czym świadczą działania na rzecz jej kodyfikacji oraz coraz większa ilość publikacji po śląsku, a także stopniowo rosnąca ilość oprogramowania komputerowego dostępnego po śląsku. Rośnie też prestiż gŏdki, którą nie tylko wielu jej użytkowników, ale i coraz większe grono naukowców określa mianem języka. Śląski nie jest już zatem określany pogardliwie, jako Wasserpolnisch, ani też deprecjonowany określeniami typu: zachwaszczona germanizmami polszczyzna lub gwara ale jest pozycjonowany jako emancypujący i rozwijający się język. Jeśli zatem posługujemy się w kontaktach domowych śląską mową, to śmiało zadeklarujmy w Spisie Powszechnym używanie języka śląskiego! Niech deklaracja ta będzie też znakiem dla rządzących Polską, że Ślązacy – w znacznej części polscy obywatele i podatnicy! – oczekują nadania śląskiemu ustawowego statusu języka regionalnego.

Podsumowując: zachęcamy do deklarowania w Spisie Powszechnym 2021 narodowości śląskiej, czy to jako jedynej, czy też z innymi tożsamościami. Jeśli godosz w dōma po ślōnsku, to zachęcamy również do zadeklarowania używania języka śląskiego.

Powiat Raciborski, marzec 2021 r.

Pod odezwą podpisują się:

• Kamil Kotas – autonomista, historyk, regionalista związany z Chałupkami, inicjator odezwy

• Leonard Fulneczek – nauczyciel, chórmistrz, wydawca, były Wójt Gminy Krzyżanowice

• Ewa Grzesik – regionalistka z Raciborza, finalistka konkursu „Po naszymu, czyli po śląsku”

• Oliwer Huptaś – Radny Gminy Krzyżanowice

• Wojciech Jezusek – historyk, redaktor książki o wsi Kobyla, pochodzi z Gminy Kornowac

• Maria Kostrzewa – poetka, popularyzatorka ślōnskij gŏdki z Tworkowa

• Piotr J. Pawliczek – miłośnik i popularyzator historii z Krzanowic

• Szymon Piechaczek – społecznik, kronikarz, członek Rady Sołeckiej z Bieńkowic

• Henryk Postawka – społecznik, nauczyciel, historyk, Radny Gminy Nędza

• Gerard Przybyła – Przewodniczący Rady Gminy Nędza

• Henryk Siedlaczek – Radny Sejmiku Województwa Ślaskiego, były starosta raciborski i poseł RP

• Aleksandra Smyczek – przedsiębiorca z Gminy Kuźnia Raciborska

• Robert Socha – Mistrz kowalstwa, prowadzi wielopokoleniową kuźnię w Bieńkowicach

• Bruno Stojer – społecznik, nauczyciel, historyk, były samorządowiec z Gminy Pietrowice Wielkie

• Marian Wasiczek – Dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Krzanowicach