Do wykonania zabiegu operacyjnego wymagana jest zgoda pacjenta, a gdy np. chodzi o małoletniego to zgoda jego przedstawiciela ustawowego, przy czym jeśli pacjent ukończył 16 lat to wymagana jest również jego pisemna zgoda. Oznacza to m.in. to, że nie jest wystarczająca zgoda męża czy żony jeśli pacjent nie był ubezwłasnowolniony. Co więc w takiej sytuacji? Potrzebna jest zgoda sądu rodzinnego, ale nie zawsze. Gdy zwłoka spowodowana postępowaniem w sprawie uzyskania zgody groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia lekarz może wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta. W takim przypadku lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe, zasięgnąć opinii drugiego lekarza, w miarę możliwości tej samej specjalności. O wykonywanych czynnościach lekarz niezwłocznie zawiadamia przedstawiciela ustawowego, opiekuna faktycznego lub sąd opiekuńczy. Jeśli natomiast nie jest to zabieg, w przypadku którego zwłoka powoduje wyżej opisane skutki, a pacjent nie może wrazić zgody ani nie ma osób, które zgodnie z przepisami takiej zgody mogą udzielić pozostaje wystąpienie do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody. Również wówczas gdy osoby uprawnione do wyrażenia zgody nie zgadzają się na zabieg a zabieg jest niezbędny dla usunięcia niebezpieczeństwa utraty przez pacjenta życia lub ciężkiego uszkodzenia ciała bądź ciężkiego rozstroju zdrowia, lekarz może wykonać taki zabieg po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.