Radni uchwałę negatywnie ocenianą przez nadzór przyjęli w czerwcu. To dokument, który jeszcze wcześniej uchwalany był w 2011 roku. Jego dopasowanie było potrzebne, chociażby ze względu na zmiany oświatowe, w tym. m.in. likwidację gimnazjów. Przyjęty dokument określił, że po wsparcie mogą ubiegać się uczniowie szkoły podstawowej po ukończeniu piątego roku nauki. Nie zawarto już tam obowiązku, jaki był wcześniej, że starający się o wsparcie musi być mieszkańcem gminy, więc tym samym zdobycie stypendium stało się możliwe dla wszystkich, którzy edukują się (lub w przyszłości będą) w nędzańskiej placówce. Oprócz kryteriów, które opisujemy poniżej, wskazano również, że wysokość stypendium może wynosić do 1.000,00 zł.

Tylko uzdolnienia, nie zachowanie

Iwona Andruszkiewicz, wicedyrektor wydziału nadzoru prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, w rozstrzygnięciu nadzorczym napisała, że jedynym dopuszczalnym kryterium przyznania pomocy na wspieranie edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży są ich uzdolnienia.

– Uściślając, takim kryterium może być średnia uzyskanych ocen, czy też szczególne osiągnięcia w postaci udziału w konkursach, olimpiadach, turniejach. Rada gminy nie może natomiast wprowadzić żadnych dodatkowych kryteriów, na przykład związanych z innymi osiągnięciami czy cechami ucznia, m.in. związanych z oceną z zachowania – podała, powołując się na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 2016 roku. A właśnie w przypadku uchwały radnych z Nędzy napisano, że stypendium może otrzymać uczeń, który w klasyfikacji rocznej osiągnął co najmniej bardzo dobrą ocenę z zachowania, średnią ocen co najmniej 5,75 i jest laureatem konkursu, olimpiady lub turnieju wiedzy i umiejętności o zasięgu co najmniej powiatowym. Nieco mniejszą średnią, bo 5,25 miał mieć uczeń, który jest laureatem konkursu, olimpiady lub turnieju wiedzy i umiejętności o zasięgu co najmniej wojewódzkim.

Wniosek nie może być obowiązkiem

Jako sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa wicedyrektor Andruszkiewicz uznała również postanowienia uchwały określające tryb postępowania w sprawach przyznania stypendium naukowego. Radni uchwalili, że aby otrzymać stypendium, należy złożyć wniosek. Nadzór prawny przypomina z kolei, że taki zapis nie wynika z ustawy.

– W ocenie organu nadzoru natomiast owszem rada może uchwalić – w ramach trybu postępowania o przyznanie stypendium – wzór takiego wniosku, niemniej jednak nie może ona czynić go jedyną dopuszczalną formą wniosku – warunkującą przyznanie stypendium – stwierdziła Iwona Andruszkiewicz. Dodała, że formularze wniosków mogą służyć jako instrument pomocniczy w procedurze składania wniosków, usprawniający organizację pracy organu rozpatrującego wniosek, nie mogą one jednak stanowić warunku rozpatrzenia wniosku. – Ponadto w ocenie organu nadzoru brak uzasadnienia do stanowienia przez radę gminy w przedmiocie oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych. Należy bowiem zauważyć, że Rada Gminy Nędza nie jest administratorem danych osobowych wnioskodawców, tym samym wszelkie regulacje w tym zakresie należy uznać za przekroczenie zakresu delegacji ustawowej oraz przysługujących radzie kompetencji – czytamy w rozstrzygnięciu.

Tylko uczeń lub jego przedstawiciel

Dalej I. Andruszkiewicz wypominała radnym, że w uchwale zapisali, że z wnioskiem o przyznanie stypendium, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej mogą wystąpić: dyrektor szkoły, rada rodziców, rodzice lub opiekun prawny ucznia za pośrednictwem dyrektora szkoły, do której uczeń uczęszcza. Poddaje to pod wątpliwość i stwierdza, że jedynym podmiotem uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie stypendium jest uczeń, działający osobiście lub poprzez przedstawiciela ustawowego.

Ponadto nawiązała do zapisu w uchwale, że „do wniosku należy dołączyć kserokopie dokumentów poświadczone za zgodność z oryginałem przez dyrektora szkoły, potwierdzających spełnianie kryteriów”. Podkreśliła, że „gmina nie może żądać przedłożenia dokumentów na poświadczenie faktów znanych gminie z urzędu, tym samym nałożenie na wnioskodawców bezwzględnego obowiązku dołączenia kopii wszystkich dokumentów (i to jeszcze poświadczonych za zgodność z oryginałem) należy uznać za nieuzasadnione”.

Wnioski niekompletne muszą być procedowane

Za niezgodny z prawem uznano również zapis, że „wnioski niekompletne (…) nie będą rozpatrywane”. – Jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania – stwierdzała wicedyrektor Andruszkiewicz.

Ponowna uchwała

Po uwagach urzędnicy na powrót zajęli się uchwałą, dopasowując ją do rozstrzygnięcia nadzorczego. Nowy dokument uchwalono na sesji rady gminy. – Zgodnie z zaleceniami i wytkniętymi błędami ta uchwała, a dokładnie załącznik w postaci regulaminu został zweryfikowany i dopasowany do tych zastrzeżeń – informował radnych sekretarz Krystian Dolipski.

(mad)