Ważne jest, aby rolnik odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa w swoim gospodarstwie, pracujący na wielu stanowiskach, wymagających odmiennych umiejętności był świadomy zagrożeń, potrafił je zidentyfikować, przejął inicjatywę, kontrolował ryzyko, był dobrze zorganizowany, zadbał o bezpieczne otoczenie i stanowisko pracy w swoim gospodarstwie, stale poszerzał wiedzę na temat bezpieczeństwa oraz dawał przykład i motywował innych.

Bezpieczeństwo jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Od wiedzy i doświadczenia właścicieli gospodarstw zależy, czy odpowiednio zorganizują sobie pracę z uwagi na jej specyfikę, a mianowicie zróżnicowanie czynności czy sezonowe nasileniem prac.

W wyniku zdarzeń wypadkowych zgłoszonych przez rolników do Placówki Terenowej KRUS w Głubczycach w 2021 r. odnotowano między innymi upadki osób. Ta grupa wypadkowa występuje najliczniej wśród zgłoszeń, dokonywanych przez rolników z powiatu głubczyckiego, kędzierzyńsko-kozielskiego, a także prudnickiego.

Przyczyn upadków osób pracujących w gospodarstwie jest wiele. Należą do nich w szczególności:

• niekorzystanie z podestu/rusztowania podczas pracy na wysokości,

• nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z drabiny,

• brak zabezpieczenia drabiny przed przechyłem i osunięciem,

• nieodpowiedni rodzaj drabiny (rozstawna używana jako przystawna o nieodpowiedniej długości do aktualnego zastosowania),

• zły stan techniczny drabiny (domowa konstrukcja),

• nieużywanie środków ochrony indywidualnej podczas prac na wysokości – szelek bezpieczeństwa, kasku ochronnego,

• nieprawidłowy sposób schodzenia z przyczepy – brak drabiny,

• niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności,

• pośpiech,

• nierówna i śliska nawierzchnia podwórza,

• nieodpowiednie obuwie,

• nieodpowiednie oświetlenie,

• wykonywanie pracy podczas niedyspozycji zdrowotnej.

Ryzyko zaistnienia wypadku można zminimalizować, by nikt nie został pozbawiony życia lub zdrowia.

Zaleca się, aby:

• przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu podłogi zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej, odpowiednią stabilność i wytrzymałość na przewidywane obciążenia, a przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach. Podczas pracy na podwyższeniu, wymagającej wychylenia się poza obrys urządzenia albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała należy stosować sprzęt chroniący przed upadkiem tj. szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa oraz hełm ochronny.

• podczas wchodzenia i schodzenia z wysokości stosować zasadę trzypunktowego podparcia (dwie stopy i dłoń lub dwie dłonie i stopa powinny stykać się z drabiną),

• wchodzić i schodzić należy przodem do drabiny w taki sposób, by znajdować się między podłużnicami, trzymając się rękoma szczebli (a nie podłużnic),

• zapędzać drób spokojnie, zwłaszcza mając na uwadze nierówność terenu oraz pomiot z chowu drobiu,

• stosować obuwie robocze dostosowane do rodzaju i warunków wykonywanej pracy – odpowiednie są obuwie na płaskiej podeszwie, sznurowane, z protektorem, za kostkę,

• zwracać uwagę na stan obuwia roboczego, czy nie jest zużyte lub zabrudzone,

• drabina była właściwa do aktualnego zastosowania – nie używać drabiny przystawnej jako rozstawnej ani drabiny uszkodzonej,

• drabina przystawna odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy była solidnie ustawiona pod kątem 65-75 stopni i wystawała co najmniej 0,75 m nad powierzchnię, na którą się wchodzi,

• drabina była zawsze zabezpieczona przed przechyłem i poślizgiem – musi być ustawiona na płaskim, stabilnym podłożu i powinna być przymocowana dla zapewnienia stateczności,

• podczas schodzenia bądź wchodzenia na przyczepę każdorazowo korzystać z drabiny odpowiedniej długości, bez uszkodzeń i wad, wykonanej z mocnych podłużnic i szczebli,

• zarówno przy wchodzeniu, jak i schodzeniu z przyczepy bezwzględnie przyjmować prawidłową pozycję ciała – twarzą do szczebli,

• na bieżąco usuwać wszystkie uszkodzenia podłoża (m.in. wgłębienia), jak również wygrodzić wybieg dla drobiu, aby zminimalizować ryzyko poślizgnięcia się, upadku i dotkliwych urazów ciała,

• używać urządzeń zabezpieczających przed upadkiem z wysokości i środków ochrony osobistej.

Przestrzeganie zasad bhp opłaca się, biorąc pod uwagę skutki wypadków, chociażby te, związane z doznanym bólem i cierpieniem, trwałym inwalidztwem, a nawet śmiercią, poniesionymi kosztami leczenia czy dezorganizacją pracy w gospodarstwie rolnym i wysokimi kosztami rehabilitacji.

Przypominamy Państwu, że w razie zaistnienia wypadku przy pracy rolniczej należy zgłosić ten fakt bez zbędnej zwłoki: osobiście, za pośrednictwem poczty, telefonicznie lub pocztą elektroniczną.

Zgłaszając wypadek za pośrednictwem ePUAP można również złożyć Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy rolniczej lub rolniczą chorobą zawodową.

Mając na uwadze sytuację epidemiczną, zachęcam Państwa do odwiedzenia strony internetowej www.krus.gov.pl i zapoznania się z broszurami prewencyjnymi KRUS na temat zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym.

Z życzeniami bezwypadkowej pracy

Barbara Ziółko

Główny Specjalista w Placówce Terenowej KRUS w Głubczycach