Kiedy latem 2022 roku obchodził 90. urodziny, zapytano go, jak mu zleciało tyle lat życia? – To długi okres. A tak dobrze pamiętam, jak mówiono o mnie, że jestem dobrze zapowiadającym się młodzieńcem. Tymczasem tak szybko minęło aż 90 lat – stwierdził wtedy. Mówił to w swoim gabinecie, pełnym książek i artykułów. Pisał je w trzech językach. – Trochę się tego zrobiło – przyznał.

– Życie trzeba brać takim, jakie jest. Nie wolno narzekać za bardzo – takie motto mu towarzyszyło.

Zastanawiał się wtedy czy dożyje wieku brata, który zmarł, gdy miał 95 lat. – Czy mi się uda? To się dopiero okaże – podsumował.

Tak wspomina go Adrian Szczypiński, z którym Newerla bardzo się zaprzyjaźnił z racji wspólnej pasji. Słynny raciborski dokumentalista stworzył o nim film pt. Newerla. Jest dostępny w serwisie YouTube.

– Zawsze czarował nieznanymi opowieściami, odsłaniał zapomnianą przeszłość, zarażał entuzjazmem odkrywania dziejów ziemi raciborskiej. Wśród nich był film szczególny, film, na który nie chciał się zgodzić, bo miał odsłonić zupełnie coś innego. Uważał że nie zasługuje na film o sobie samym. Wielki i skromny, jak zwykle. Ale po namowach moich i Wojtka Mitręgi ustąpił, i była to słuszna decyzja, bo ludzi wielkich trzeba słuchać, ale również trzeba o nich opowiadać. A teraz jakoś trzeba będzie sobie wyobrazić świat, w którym już nie napiszę mejla do pana Pawła z prośbą o rozwiązanie jakiejś zagadki z przeszłości. Bo czasami tylko Pan Paweł znał odpowiedzi i już nie dowiemy się tego, czego nie zdążył przekazać – napisał na swoim Facebooku A. Szczypiński.

Przedstawicielka młodszego pokolenia badaczy lokalnej historii – Natalia Klimaschka nazwała go demiurgiem regionalnej tożsamości, jak nikt inny potrafił wzbudzać miłość mieszkańców do ziemi rodzinnej.

Newerla był honorowym członkiem Towarzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej, które latem tego roku uroczyście podjęło go w siedzibie z okazji jego 91. urodzin.

– Pasja Pana Pawła do lokalnej historii i dziedzictwa ziemi raciborskiej zawsze będzie dla mnie inspiracją. Jestem ogromnie wdzięczny za wszystkie wspólne chwile i cenne nauki. Będziemy pamiętać o panu Pawle, jego pracy i oddaniu dla Raciborza – przekazał na swoim FB prezydent Raciborza Dariusz Polowy.

(oprac. m)

Nadano mu tytuł „Zasłużony dla Miasta Raciborza” wraz z medalem

Był autorem m.in. „Opowieści o dawnym Raciborzu”; na potrzeby Światowego Zjazdu Raciborzan TMZR wydał poszerzone „Opowieści” w wersji niemieckiej. Pan Newerla był współautorem takich pozycji jak „Zarys historii Krzanowic”, „Dzieje Parafii Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny w Raciborzu”, „Szkoła na Ostrogu”, „Zamki i pałace dorzecza górnej Odry”, „Raciborzanie tysiąclecia. Słownik biograficzny” oraz „Raciborzanie Dwudziestolecia”.

Opracował także kilka wydawnictw okolicznościowych: „725 lat parafii Pietrowice Wielkie”, „Rozwój poczty od 1922 r. na ziemi raciborskiej i rybnicko – wodzisławskiej”, „Kościół św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich”, „Sąd Rejonowy w Raciborzu 1826 – 2006”, „Raciborski przewodnik genealogiczny – Historia Urzędu Stanu Cywilnego w Raciborzu”, „Pawłów – Pawlau”.

Był też twórcą tekstów do kilku wydawnictw albumowych m.in. „Racibórz czarną kreską” – Wiesława Grąziowskiego, „Racibórz w fotografii Bolesława Stachowa”, „Racibórz wczoraj i dziś”, „Ziemia Raciborska w fotografii Bolesława Stachowa”, „Dawne Rudy”, „Poeta Ziemi Naszej”, „Powiat raciborski wczoraj i dziś”, „Architektura sakralna Raciborza”, „Racibórz – cztery pory roku”, „Joseph von Eichendorff na karcie pocztowej”.

Autor licznych artykułów poświęconych historii, gospodarce oraz ludziom, opublikowanych w czasopismach i periodykach m.in. w „Nowinach Raciborskich”, „Dzienniku Zachodnim”, „Gazecie Raciborskiej, „Eunomii”, „Głosie Gminy Pietrowice Wielkie”, „Oberschlesien”, „Vlastivednych Listach”, „Zeszytach Raciborskich”.

Pogrzeb śp. Pawła Newerli odbędzie się w piątek 19 stycznia. Mszę pogrzebową zaplanowano w kościele farnym o 11.00, po niej odbędzie się pochówek na cmentarzu Jeruzalem.